خواص پونه از زبان بوعلي سينا { خیلی جالبس }

ونۀ کوهی از پونۀ جویباری قوی‌تر است.
به گفته او تندی و تلخی که پونه دارد
بسیار نرم‌کننده است و بویژه پونه کوهی
در نرمش دادن موثرتر از جویباری است .
خون را به سوی پوست می‌کشد و قرحه‌آور
است . پونه را تنها خورندف عرق ریز است و
بسیار گرمی‌بخش . مواد را از ژرفای تن
جذب می کند . تکه‌کننده و خشکاننده و
گرم‌کننده است . پونه، بویژه پونۀ سبز
را هم‌چنين با شرابی بپزند و بر پوست
نهند تا لکه‌های سیاه و خونی را که زیر
پلکها پیدا می‌شود از بین ببرد . براي
درمان درد مفاصل آب‌پزش را بخورند.
کوفتگی ماهی

افشره‌اش کرم گوش را از بین می‌برد و
پونه کوهی داروی زخم دهان است و
ریختنی‌ها را از سوراخ بینی بیرون سازد.
سوختۀ غلیجن هم لثه را استوار سازد .
آب‌پز پونه علاج بلند نفسی ( انتصاب
النفس ) است . پونه تنها و بویژه اگر با
انجیر خورند سینه را از خلط‌های غلیظ و
لزج پاک می نماید. درمان درد دنده است و
کوهی از جویباری در این باره موثر تر و
غلیجن همه این کارها را می‌کند. سرکه را
بر پونه پاشند یا پونه‌ای که تازه در
سرکه ریخته‌اند به بینی غش‌کرده نزدیک
کنند تا از بوی آن به هوش آید . پونۀ شاک
هم در علاج تپش قلب مفید است . هر
پونه‌ای و بویژه پونۀ کوهی بی‌اشتهایی
و ضعف معده را هم از بین مي‌برد و سکسکه
را تسکین مي‌دهد . پونه که زداینده و باز
کننده و نرم‌کننده مواد صفرایی و
سودایی است ، خودش و آب‌پزش در علاج
یرقان مفید است. اگر بیمار یرقانی خود را
با آب پز و پونۀ کوهی شستشو دهد عرق کند و
سود بیند و اگر پونه را با انجیر خورند
داروی استسقا است . آب پز پونه براي پیچش
و درد روده و قی و اسهال شدید مفید است .
پونۀ بیابانی هم مسهلي ملایم است ، بنفع
زهدان است ، کرم و بویژه کرمهای ریز را
می‌کشد. بیمار تب و لرز اگر هم آب‌پز
پونه خورد ، یا پونه را در روغن بپزد و از
آن روغن بر تن مالد بسیار نفع بیند .
خوردن و ضماد گذاشتن پونه پادزهر حشرات
است . ضمادش تقریباً کار داغ‌گذاری را
انجام می‌دهد . کسی که سم خورده اگر پونه
را با شراب بخورد سم را از کار بيندازد .
دودکردن برگ پونه هم حشرات را
می‌گریزاند . گستردن برگش نیز دشمن
حشرات موذی است . پونۀ بیابانی داروی نیش
کژدم است و اگر در آب جوشیدۀ پونۀ کوهی
را بخورند پادزهر دندان درندگان است .