صنایع دستی و سوغات لاهیجان

منبت کاری:

منبت يکی از ظرايف صنايع دستی ايران است که چونان ديگر انواع اين صنعت پر پيشه تلفيق بليغی از هنر و حوصله محسوب می شود و دست اندر کاران آن از مواد اوليه ای ارزان و فراوان محصولاتی گرانبها با ارزش های مصرفی و هنری فوق العاده بالا به وجود می آورند. منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده کاری برروی چوب براساس نقشه ای دقيق. از آنجا که چوب دارای مقاومت قابل ملاحظه ای در برابر رطوبت، عوامل جوی و ... نيست متأسفانه نمونه و اثری از چوبهای منبت کاری شده در دوره پيش از اسلام در دست نيست.



در استان گيلان به دليل وجود جنگل و درخت چوبهای زيادی نيز در دسترس است. در نتيجه کارهای بسيار زيبايی را می توان در اينجا مشاهده کرد.

خراطی و نازک کاری با چوب:

خراطی، آن دسته از کارهای چوبی است که معمولاً با قرار گرفتن چوب برروی دستگاههای خراطی که طی آن چوب حول مرکزيتی به دوران می آيد انجام می شود.

فرآورده های توليدی اين رشته شامل گلدان، قندان، شکلات خوری، آجيل خوری، زير سيگاری، ميان قليان، عصا و ... است.

نازک کاری چوب، روشی از ساخت فرآورده های چوبی است که طی آن بوسيله وسايل نخاری نظير اره، رنده، سوهان، مغار و ... قطعات کوچک چوبی آماده می شود. سپس بصورت روکش برروی بدنه چوبی چسبانده می شوند. قطعات چسبانده شده تحت فشار قرار گرفته و شکل می گيرند. از اين روش انواع شکلات خوری، زير سيگاری، قاب عکس و نظاير آن توليد می شود.

معرق روی چوب:

عمدتاً اين هنر در شهر رشت و به صورت خصوصی کار می شود

حصيربافی:

مهمترين مراکز عمده بافت: رشت، خمام، حسن رود، انزلی، اطراف لنگرود و رودسر است.

بامبو بافی:

شروع کار بامبو بافی با کشت چای در گيلان آغاز و رواج يافت و مهمترين مرکز توليد آن لاهيجان علی الخصوص منطقه ليالستان است. بامبو در فارسی به نی خيزران شهرت دارد که به طور طبيعی در مرداب ها و اطراف رودخانه های لاهيجان و رشت می رويد.

مرواربافی:

مرواربافی يکی از رشته های صنايع دستی است که طی ساليان اخير در گيلان رواج يافته است. مروار يک نوع چوب ترکه ای است که در منطقه سولقان در اطراف تهران کاشته می شود و از آن انواع و اقسام سبد در سايزهای مختلف, جاميوه ای, جانانی, جا ليوانی و ... می بافند. از نظر شکل و ظاهر به محصولات بامبوبافی بسيار شبيه است.

سفالگری و سراميک سازی:

از مراکز مهم اين رشته در استان گيلان می توان آستارا, انزلی, رودسر, صومعه سرا, لاهيجان و تالش ياد کرد. در استان گيلان مواد اوليه و مورد مصرف سفال بسيار يافت می شود و به دليل رطوبت هوا و بارندگی های تقريباً دائمی از گذشته های دور مصرف سفال سقف برای پوشش ساختمانها استفاده می شد.

نقاشی روی کدو:

در ليالستان لاهيجان نوعی کدو کشت می شود که به کدوی قليايی معروف است و در شرايط خاص پرورش می يابد. ابتدا کدوی نارس را درون قالبی چوبی که جداره آن به شکلهای زيبا و متفاوت مشبک است قرار می دهند و دهانه آن را می بندند به طوريکه فقط ساقه کدو از دهانه قالب بيرون می ماند. کدو که به تدريج رشد می کند شکل قالب چوبی را به خود می گيرد و از داخل روزنه های قالب مشبک به بيرون نفوذ می کند. پس از رسيدن کامل کدو آنرا از ساقه جدا کرده و با احتياط قالب را باز می کنند و سپس آنرا نقاشی کرده و برای آنکه رنگ آن تيره قهوه ای بشود, آنرا درون ظرف بزرگی با پوست انار و زاج سياه می جوشانند و سپس قسمتهايی از پوست کدو را که باقی مانده است می تراشند و در نتيجه نقش و نگار روی آن ظاهر می شود. اين کدو پس از رسيدن خود به خود توخالی می شود. از اين محصول بيشتر برای قليان، پايه آباژور و ... استفاده می کنند. اين هنر از هنرهای تزئينی است.


نمد مالی:

نمد به عنوان يکی از زيراندازها و تن پوش های سنتی ايران سابقه ای طولانی دارد. ماده اوليه مورد نياز برای تهيه نمد بطور معمول ضايعات پشم و کرک قالی است. ولی از آنجا که توليد نمد بنا بر سفارش متقاضی به نمدمال صورت می گيرد از پشمهای مرغوب نيز در آن استفاده می شود.