جاذبه های گردشگی مرند

مسجد جامع مرند:
مسجد جامع مرند در مزكز شهر مرند واقع شده است طبق كتيبه محراب مسجد اين بنا در سال 731 هجري در زمان سلطنت ابوسعيد بهادرخان از محل خيرات مردم مرند و جزيه اي كه در آن زمان از غير مسلمان مي گرفتند به توليت حسين بن محمود ابن تاج خواجه ساخته شده است. امروزه كف مسجد به اندازه سه پله (80 سانتي متر) از سطح كوچه مجاور پايين تر مي باشد و دالاني به طول 12 متر با سه طاق گنبدي، ورودي را به شباستانها مربوط مي سازد در سمت چپ اين دالان، شبستان جنوبي با گنبدي كم خيز واقع شده كه بر فراز آن كتيبه اي از سنگ با عبارت ذيل به چشم مي خورد: «امر بتجديد هذا المعماره العبد الفقير خواجه حسين بن سيف الدين محمود بن تاج خواجه في اواخر شوال سنه اربعين و اربعمائه»

محراب به عرض 75/2 و ارتفاع 6 متر در قسمت جنوبي مسجد واقع شده و مزين به آيات قرآني به خط كوفي و گچبري هاي زيبا بديع مي باشد. كتيبه تاريخ محراب در قسمت قوس بزرگ بالاي آن به شرح ذيل ديده مي شود: « جدد من فواضل الانعام السلطان الاعظم مالك رقاب الامم ابوسعيد بهادرخانه خلدالله ملكه في احدي و ثلثين و سبعمائه هجريه» در فاصله دو ستون تزئيني و گچبري كنار محراب نام سازنده محراب به خط رقاع نوشته شده است: «عمل عبدالفقير نظام بند گير تبريزي» در داخل هلال در پايين دو كتيبه مزبور كتيبة گچبري ديگري به خط رقاع بدين مضمون به چشم مي خورد: «وقف من مال خيرته مدينه مرند علي مصالح هذا المسجد الجامع و شرط التوليه العبد الضعيف حسين بن محمود بن تاج خواجه»

کاروانسرای مرند:
اين كاروانسرا كه به جهت واقع شدن در نزديكي مرند به اين نام موسوم گشته است. قطعاً در اصل نام ديگري داشته است كاروانسراي مذكور در 23 كيلومتري مرند و در سر راه جلفا و در دشت الكي واقع شده است تاريخ بناي اين كاروانسرا (به سال 731 هجري قمري و عهد ابوسعيد بهادرخان) نسبت داده شده است فعلاً جز تلي خاك آثاري از آن باقي نمانده است اين كاروانسرا (يكي از باشكوهترين بناهاي زمان خود بوده و شايد هم قلعه يا مقر حكومتي شخص با نفوذي بوده است گروهي به جهت نزديكي نام محل به نام هلاكوه ايلخان مغول ساختمان اين بنا را به هلاكو نسبت مي دهند چرا كه الكي گاهاً هلاكو خوانده مي شود. تا چندين سال پيش سردر كاروانسرا كه طاق روي آن خراب شده بود نمايان بود كه ارتفاع آن به 9 متر مي رسيد. صفحة خارجي آن از نيم ستون زاويه كتيبه اي به عرض 25 سانتي متر شروع مي شده كه به حروف كوفي نوشته شده بود اين حروف از سفال بدون لعاب در زمينة كاشي آبي روشن نوشته شده بود.

مسجد بازار:
مسجد بازار كه در مدخل شهر واقع شده حدود 300 متر مربع مساحت دارد بر روي چهار ستون سنگي استوانه اي قرار گرفته است بنا به اظهار مهمترين محلي در روزگاران قديم ديري بوده كه بعداً به علت انتساب به مادر حضرت نوح تبديل به يك مسجد گرديده است در شهر مرند همچنين چند بناي باستاني وجود دارد كه به اندازة كافي مورد مطالعه قرار نگرفته اند. در حاليكه اگر چنين مي شد احتمالاً گوشة تاريكي از تاريخ فرهنگ گذشته اين شهر روشن مي شد از جمله اين بناها دو امامزاده به نامهاي امامزاده احمد در قسمت غربي شهر و در كوه امامزاده ابراهيم واقع در كوي يالدور مرند و نيز تاع و مقابر مربوط به اصحاب علم و عرفان بنامهاي پير اسمعيل در محلة يالدور، پير اسحق در محلة گلعذاريها و پير خموش در كوچة صمصامي مي باشد.
وازديگر بناهای تاریخی این شهر می‌توان قلعه قالا و مسجد جامع و امامزاده‌های احمد و یالدور را نام برد.

روستای توریستی پیربول(پیربالا):
از روستاهای شهرستان مرند با آن کوههای رفیع و دره‌های افسانه‌ای یکی از مشهورترین روستاهای استان آذربایجان شرقی است و تنها روستایی است که قبور پیر(شامان-قام)ها را حفظ نموده است این روستا در ۱۹ کیلومتری جنوب غرب شهر مرند ودقیقا در دامنه‌های میشوو داغ قرار دارد. روستای زمهریر مرتفع‌ترین و ودر بیشتر اوقات سردترین روستای شهرستان مرند می‌باشد که مناظر زیبایی جهت بازدید گردشگران داخلی و خارجی دارد ودر ۵ کیلومتری زنوز واقع می‌باشد. شهرستان مرندبزرگترین تولید کننده قیسی و برگه زردالو نه تنها در استان بلکه سراسر ایران میباشد