جاذبه های گردشگی مهریز

بدون تردید ابنیه تاریخی و آثار باستانی شهر مهریز از جمله مظاهر ذوق و هنر ایرانی بشمار می رود. وجود این آثار علاوه بر این که نمونه ای بارز از استعداد و کوشش مردم مهریز را بدست می دهد قدمت این سرزمین را نیز به خوبی نمایان می سازد.
در شکل گیری و تکوین فرهنگ بومی منطقه همانند سایر مناطق کویری کشور، طبیعت و مبارزه انسان های واحد نشین آن را باید از عوامل اساسی و تعیین کننده به شمار آورد. بافت معماری و ویژگی های شهر مهریز که یکی از روشن ترین جلوه های فرهنگ و شناسنامه گویای زندگی کویری است، بشدت متأثر از اقلیم ناسازگار و مصداق عینی مقاومت در مقابل کویر و حفظ حیات در این شرایط آب و هوایی است.
وجود ده ها اثر تاریخی از جمله مساجد، رباط ها، قلعه ها، آب انبارها، بازارچه ها، کاروانسراها، قنات ها، بادگیرها و سردابه ها، کوچه های پیچ در پیچ و دیوارهای بلند همگی نشان از پیش روی فرهنگ و تمدن در گستره طبیعت قهار این شهر است.

معرفی برخی مساجد تاریخی مهریز

مسجدجامع مهرپادین:

این مسجد از بناهای سده هشت هجری قمری بوده و دارای گنبد، ایوان، شبستان و منار است. منار آن بر سر در مسجد ساخته شده و با کتیبه ای از کاشی معرق تزیین شده است. بر اساس متن کتیبه مسجد در اوایل سده هشت هجری قمری توسط "محفوظ بن محمد" ساخته شده است. مسجد فوق با بیش از 900 سال قدمت، یکی از با ارزشترین آثار بجای مانده در این شهرستان است. این مسجد دارای گنبد، ایوان، شبستان، منار و نیز فضاهای تابستانه و زمستانه به ترتیب با 1000 و 1800 متر مربع مساحت می باشد. همچنین یک زیلو که بافت آن به 223 سال پیش برمی گردد در این مسجد دیده می شود.

مسجدجامع باغبهار :

قدیمی ترین مسجد بغدادآباد «مسجد جامع باغبهار» موسوم به « مسجد ملا مسعود» که در سال 989 هجری می زیسته است. این مسجد توسط مرحوم« ملامسعود» که از تجار نامی یزد بوده، ساخته شده است. مسجد باغبهار در کنار حسینیه بزرگی به همین نام قرار گرفته است. همچنین در مجاورت آن آب انباری قدیمی قرار داشته که در دوران گذشته مورد استفاده مردم و اهالی منطقه قرار می گرفته است. در دوران شکل گیری انقلاب و پس از آن فضای پشت حسینیه و تکیه باغبهار بعنوان کانون مبارزات انقلابیون مهریزی و نیز دفتر حزب جمهوری اسلامی مهریز، فعالیت های پرثمری را ارائه داده است. درحال حاضر این مسجد جزء آثار باستانی بشمارمی آید و قریب به 340 سال سابقه قدمت دارد. نام ملا مسعود و تاریخچه مسجد روی درب ورودی مسجد حک شده است .

مسجدجامع منگاباد:

« مسجدجامع منگاباد» بعد از تخریب اولیه توسط خیری به نام« حاجی ناصر» تجدید بنا شده است. سنگ محراب مسجد که دور تا دور آن آیه الکرسی به خط نسخ منقور شده، قدیمی ترین و براساس روایت تاریخی از قرن نهم هجری است.

مسجدجامع سریزد:

احداث بنای مسجد جامع سریزد بنا به روایتی به 1400 سال پیش باز می گردد که مصادف با ورود مسلمانان به رهبری حضرت امام حسن مجتبی(ع) به یزد و نابودی یزدگرد و برقراری حکومت اسلامی در این مرز و بوم است.

مسجد جامع خورمیز :

مسجد جامع خورمیز در 3 کیلومتری مهریز و در روستای خورمیزسفلی واقع شده است. طبق تحقیقات محلی و بازدیدی که توسط کارشناسان میراث فرهنگی بعمل آمده است قدمت این مسجد را دوره صفویه و حتی ماقبل آن تخمین زده اند اما کتیبه یا نشانه ای که قدمت دیرینه مسجد را معین کند وجود ندارد.


معرفی تعدادی از این ابنیه تاریخی و فرهنگی در شهرستان مهریز

رباط زین الدین:

رباط زین الدین در60 کیلومتری جاده یزدـ کرمان، حدود 500 متر خارج از جاده قرار گرفته است. فاصله آن تا شهر مهریز حدود 30 کیلومتر است. تاریخ احداث بنا به دوره صفویه (1007 تا 1030 هجری قمری) برمی گردد.

رباط کرمانشاه:

رباط کرمانشاه که کرمانشاهان هم گفته می شود، آبادی کوچکی بر سر راه یزد به کرمان به فاصله شش فرسخ از رباط زین الدین است که از قدیم الایام حدفاصل میان خاک این دو شهر بوده است.

رباط نو سریزد:

رباط نو سر یزد در انتهای آبادی سریزد در پایان راه( خیابان) اصلی عبوری در میان آبادی و در مجاورت آب انبار و مسجد جامع سریزد و به فاصله کمی از رباط قدیمی و خشتی موجود قرار گرفته است.

رباط شمس:

این رباط در جاده یزد ـ کرمان واقع شده است. این رباط در عصر صفویه بنا شده و دارای ساختمانی آجری و نقشه ای مربع شکل است و پنج برج دیده بانی دارد. ورودی ساختمان در ضلع غربی قرار دارد و به هشتی منتقل می شود.

کاروانسرای شاه عباسی:

این کاروانسرا در فاصله 35 کیلومتری جاده یزدـ کرمان در روستای علی آباد و در حاشیه شهر مهریز قرار دارد. پلان این کاروانسرا از نوع پلان چهار ایوانی است که از آجر ساخته شده و بانی آن« شاهزاده معارف دوست محمد ولی میرزا» پسر فتحعلی شاه بوده است. بنای آن از سمت جاده دارای چهارده صفه و بلندی دیوار آن پنج متر است و چهار برج در چهار گوشه دارد.