مشاهیر تایباد

شيخ مولانا زين الدين ابوبكر تايبادي ، شيخ المشايخ سيف الدين باخرزي و شيخ علي بن ابراهيم بن الياس ملقب به رضي الدين علي بن حسن باخرزي از وزيران سلجوقي ، از مشاهير شهر تایباد بوده اند .
مراسم بدرقه و استقبال حجاج بیت الله الحرام:
از دیر باز تشرف به سرزمین وحی و انجام فریضه مناسک آن در نزد عموم مسلمانان از قداست خاصی برخوردار بوده است ودر هر بخش از سرزمین مسلمانان با مراسم و سنت های خاص آن سرزمین همراه بوده است
1 -بحل بودی (حلالیت طلبیدن)
برای این امر فرد عازم خانه ی کعبه قبل از تشرف به خانه ی تک تک دوستان و اقوام و آشنایان سر می زند و از آنها طلب عفو و بخشش می نماید.
2 - تبریک گویی
که این کار توسط اهالی و اقوام و آشنایان صورت می گیرد که چند روز قبل از عزیمت ، به خانه حاجی رفته و از این که این توفیق نصیبش گشته به او تبریک می گویند.
3 - سر راهی
این امر توسط دوستان و اقوام نزدیک معمولا انجام می شود که بیشتر جنبه امداد و همیاری دارد . که هریک به تناسب وضع مالی چیزی شامل پول ، برنج ، روغن ، قند و ... به خانه ی حاجی برده و به هدیه می کنند.و حاجی برای جبران محبت تحفه ای از سفر حج برایشان می آورد.
4 - بدرقه عمومی
این امر که معمولا توسط روحانی محل و از بلندگوی مسجد صورت می گیرد اعلام می شود که حاجی عازم سفر بیت الله است و مردم عموما به مسجد جمع می شوند و حاجی را راهی سفر حج می سازند و درخواستها و حاجات خود را از او می خواهند که او در کنار روضه رسول اله و خانه الله از درگاه خداوند بخواهد تا حاجاتشان برآورده شود. بعد از آن حاجی را بیرون روستا بدرقه می نمایند.و در این مسیر اشعار و غزلیاتی خوانده می شود و اسفنج دود می شود و صلوات فرستاده می شود که از مشهورترین غزلیاتی که خوانده می شود این غزل معروف عدالرحمان جامی است.
کـی بود یا رب که رو در یثرب و بطحا کنــم
گه به مکــه منزل و گه در مدینــه جا کنــم
بر کنار زمــزم از دل برکشـــــم یک زمــزمه
کز دو چشم خونفشان آن چشمه را دریا کنم
صد هزاران وی درین ســـو دلبرا امروز شـــد
نیست صبرم بعد از این کامـروز را فردا کنم
یا رسـول الله به ســوی خود مرا راهی نما
تا ز فـــرق ســـر قدم سازم ز دیده پا کنم
5 - سر زدن به اهل قبور
از دیگر کارهایی که حاجی معمولا انجام می دهد سر زدن به قبرستان و قرائت فاتحه برای اهل قبور است.

6 - آش پشت پا
از دیگر مراسمی است که چند روزی بعد از عزیمت حاجی خانواده او دیگ آشی درست می کنند و همسایگان و اقوام و دوستان تقسیم می کنند و برای توفیق و سلامتی حاجی دعا می نمایند.
7 - استقبال از حاجی
استقبال نیز از بلندگوی مسجد اعلام می شود و مردم برای استقبال به بیرون روستا می روند و منتظر می مانند تا حاجی بیاید با بغل کشی و رو بوسی می کنند و به او تبریک می گویند و او را نخست به مسجد می برند تا دو رکعت نماز شکرانه بخواند و از آنجا به خانه اش او را هدایت می کنند.لازم به ذکر است که مردم بدرقه و استقبال حاجی را از اموری میدانند که ثواب فراوان دارد وبا اشتیاق خاصی انجام می دهند.
8 - خواندن رباعی و دود کردن اسفنج
خواندن رباعی و دود کردن اسفنج از دیگر کارهایی است که توسط دوتان و اقوام در مسیر برگشت به خانه انجام می شود که از رباعیات معروفی که در مراسم خوانده می شود چند نمونه خدمت شما ارائه می دهم.
در طاق عرش نام نکوب محمد است عالم به طفیل گل روی محمد است
فردا که آفتاب قیامت طلوع کند چشم امید همه ی امت بسوی محمد است
اول به خدای حی داور صلوات دویم به رسول تاج بر سر صلوات
سیم به علی و ال و اولاد علی چهارم به کنار حوض کوثر صلوات
9 - خرج و خیرات
خرج و خیرات بعد از سفر حج از دیگر بخشهای این سفر معنوی است که حاجی به شکرانه این سفر معنوی دوستان و اقوام و آشنایان را یک وعده غذا دعوتی می دهد.و از همیاری و همکاری آنها بدین گونه تشکر می کند .
مراسم عروسی (پیش پایی)
پیش پایی هم بخشی از عروسی های گذشته بود . بدین صورت که وقتی عروس و داماد به درب خانه داماد می رسیدند عروس را نزدیکانش نگه می داشتند و سراغ پدر و مادر و بستگان درجه یک داماد را می گرفتند تا بیایند و به عروس پیش پایی بدهند و عروس پا به خانه داماد بگذارد .
در این مراسم پدر و مادر و گاهی برادران داماد می آمدند و هر یک هدیه ای را پیشکش عروس خانم می کردند. که این هدایا بسته به تمکن مالی خانواده عروس متفاوت بود و شامل می شد قالی و قالیچه و گوسفند . و سایر وسایل و مایحتاج عروسی را.