مشاهیر تنگستان

_________________ ________________________ _______________

**شهید صفری بندر عامری**

دلوار - بندر عامری - سالها پیش مادر پیری را در روستا به تماشا نشسته بودم و خیره خیره او را می پاییدم. راه رفتنش بویی از زندگی نمی داد شاید سالیان آخر عمرش را سپری می کرد اما موضوع جالبی که نظرم را جلب کرد جوانی بود که دوان دوان خود را به او رساند، پسرش بود و با اصرار او را کوله کرد. ابتدا زن قبول نمی کرد و به پسرش می گفت خسته می شوی ولی جواب مرد از دلسوزی پیرزن برایم جالب بود. مرد گفت: سالها تو مرا بغل کرده حالا هم شده نوبت من. بگذار شاید ذره ای از محبت هایت را جبران کنم.

حالا نه پیرزن است و نه پسرش که در میانسالی شهید شد... و شاید این باشد مصداق آن جمله معروف که می گویند: خداوند گلچین است ...

او شهید صفری است

شهید عباس صفری از اهالی بندر شهید پرور بندر عامری

شهید عباس صفری در سال 1344 در بندر عامری از توابع شهرستان تنگستان در استان بوشهر به دنیا آمد و در سال 1365, در حالی که فرمانده پایگاه مقاومت شهید بهشتی خورشهاب بود, در عملیات کربلای 4 به شهادت رسید.

از وی فرزند دختری به نام اسما به یادگار مانده است

کتاب دست سبز: همراه و همصدا با شهید عباس صفری خاطراتی است درباره شهید عباس صفری که از زبان دوستان, خانواده, همرزمان و نزدیکان شهید روایت شده و گوشه‌هایی از زندگی شهید را به تصویر می‌کشد, در پایان, وصیت‌نامه و عکس‌هایی از شهید صفری به چاپ رسیده است.

*************************************
**رییسعلی دلواری**

*

*

بوشهر-تنگستان- دلوار - رئیس‌علی دلواری (۱۲۶۱-۱۲۹۴ خورشیدی/ ۱۸۸۲-۱۹۱۵ میلادی) آزادی‌خواه مشروطه‌طلب و رهبر قیام جنوب در تنگستان و بوشهر علیه نیروهای بریتانیا در دورهٔ جنگ جهانی اول بود.
رئیس‌علی دلواری در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی برابر با ۱۸۸۲ میلادی (۱۲۹۹ قمری) در روستای دلوار از توابع تنگستان متولد شد. مادر رئیسعلی بنام شهین و پدرش زائیر محمد،از طایفه ممسنی کدخدای دلوار بود که بعدها به «معین‌الاسلام» ملقب شد. با شروع نهضت مشروطیت، رئیسعلی در حالی که ۲۴ سال بیشتر نداشت از جمله پیشگامان مشروطه‌خواه در جنوب ایران شد و همکاری نزدیکی با محافل انقلابی و عناصر مشروطه‌طلب در بوشهر، تنگستان و دشتی آغاز کرد.

دوران جوانی او همزمان با حضور گسترده استعمار انگلیس در خلیج فارس بود. وی نقشی کلیدی در قیام جنوب داشت. قیام مردم تنگستان به رهبری وی روی هم هفت سال طول کشید و در این مدت دلیران تنگستانی دو هدف عمده را دنبال می‌کردند، پاسداری از بوشهر و دشستسان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگیری از حرکت قوای بیگانه به درون مرزهای ایران و دفاع از استقلال وطن.
او با همراهی دیگر مشروطه خواهان بوشهر را از حاکمیت استبداد محمدعلی شاه قاجار خارج کرد. در سال ۱۲۸۷ ه. ش/ ۱۹۰۸ میلادی به درخواست ملاعلی تنگستانی و سید مرتضی مجتهداهرمی که مخالف استبداد محمد علیشاه قاجار بود، بوشهر را تصرف کرد و حدود ۹ ماه شهر را در کنترل داشت.

**************************************
**اثار باستانی اهرم**

تنگستان - اهرم - آثار تاریخی و زیارتی شهرستان تنگستان:

روستاي خائيز، امامزاده زين الشهدا شهر اهرم، چشمه آبگرم اهرم، چشمه آب درماني (قوچرك)، سد انحرافي رودخانه باهوش اهرم، قلعه دختر واقع در کوه شهر آباد، قنات تاریخی روستای آباد، تل کوشک روستای آباد، امامزاده شاهزاده زکریا در روستای آباد، امامزاده شاه نعمت الله در روستای آباد، کوشک تاریخی روستای آباد، قلعه دختر روستای آباد، چشمه آبگرم اهرم، قنات تاریخی روستای آباد، خانه رئیس علی دلواری، امامزاده زید ابن علی گلنگون و ...

مهمترین آثار تاریخی تنگستان عبارت اند از: ویرانة قلعه‌ای که بنای آن را به پیش از اسلام یا اوایل دورة اسلامی نسبت می‌دهند؛ مقبرة امامزاده آقامیراحمد (از فرزندان امام موسی کاظم علیه السلام و برادر شاهچراغ، متوفی ۱۸۳) در روستای آب بویی؛ مقبرة امامزاده جعفر، واقع در ۵ر۱ کیلومتری شمال شرقی شهر اهرم؛ قلعة زایر خضرخانِ اَهْرَمی در شهر اهرم؛ قلعة تنگستان در آبادی پهلوان کِشی؛ ویرانة قلعه محمدعلی خان، برادر باقرخان تنگستانی در آبادی گُلَکی و نیز قلعه‌ای در آبادی کَلات کهنه که به خاندان خوانین تنگستان منسوب است.

************************************
**بررسی‌های تاریخی شهرستان تنگستان**

تنگستان - اهرم - نام تنگستان و تنگستانی ها و دلاوری هایشان، از دوره زندیه به بعد در منابع تاریخی دیده می‌شود و از همین دوره آنان در حیات سیاسی کشور تأثیری بسزا داشتند. تنگستانیها در ۱۱۷۹/۱۷۶۵ به نیروهای کریم خان زند که قصد داشتند میرمُهَنّا (حاکم بندرریگ که بازرگانان را در دریا و خشکی غارت می‌کرد) را سرکوب کنند، کمک کردند. در ۱۲۰۶ قریة تنگستان محل درگیری لطفعلی خان زند با شیخ نصر، حاکم بوشهر، و رضاقلی خان شاهسَوَند بود که به پیروزی لطفعلی خان منجر شد. در دورة محمدشاه قاجار (۱۲۵۰ـ ۱۲۶۴) تنگستان بلوکی با نخلستانهای بسیار و فاصله آبادیهای آن از یکدیگر نیم فرسخ یا یک فرسخ بوده و شمارة نخلهای آن را بیست هزار تا بوده‌است. در حملة نیروهای انگلیسی به جنوب ایران بر سر مسئلة هرات، اهالی دشتستان و تنگستان به رهبری باقرخان تنگستانی آنان را از بوشهر بیرون راندند. نیروهای انگلیسی در ۱۲۷۳/ ۱۸۵۷ دوباره به بوشهر حمله کردند و تنگستانیها به مقابله با آنان پرداختند، اما نیروهای انگلیسی، با وجود دادن تلفات بسیار، شهر را تصرف کردند. در اواخر سدة سیزدهم، تنگستان ناحیه‌ای با ۳۱ آبادی بوده که قریه‌ای به همین نام، قصبة آن بوده‌است.است از محصولات آنجا گندم، جو، خرما و هندوانه بوده‌است. دشتستانیها از همان زمان اهالی تنگستان را تنگسیر می‌نامیده‌اند.تنگسیر ها در طول تاریخ ایران معاصر افرادی دلیر و مهین پرست بوده اند.

****************************************
**مشاهیر اهرم - تنگستان**

اهرم - تنگستان - ملا علی تنگستانی از مراجع تقلید مردم در جنگ جهانی دوم مشهور به آقا ملاعلی، حجت الاسلام سید مرتضی اهرمی ملقب به علم الهدی، حاج سید محمدتقی هاشمی، سید هاشم موسوی (معروف به آقاهاشم)، میرزا حسین معتقد اهرمی، میرزا علی اکبر مشتاق اهرمی از سرشناسان این شهر هستند. آیت الله شیخ یوسف ماحوزی، آیت الله شیخ محمدعلی ماحوزی، آیت الله شیخ علی ماحوزی، شیخ محمدمهدی و شیخ داوود ماحوزی و آخوند غلامرضا افخمی نیز از مشاهیر و معاریف تنگستان می‌باشند. شیخ سلیمان ذاکری فرزند شیخ عبدالله الماحوزی البحرانی نیز از روحانیونی بوده‌است که با همراهی آیت الله شیخ یوسف ماحوزی و آیت الله شیخ محمدحسین ماحوزی مشهور به مجتهد برازجانی که علاوه بر قرابت اعتقادی عمو زاده نیز بوده‌اند نقش موثری در نهضت جنوب و پشتیبانی از شهید رییس علی دلواری داشته‌اند. سلسله این علما به علامه شیخ سلیمان ماحوزی البحرانی مشهور به محقق بحرانی می‌رسد.

_________________________________
گردآورنده: کیوان(police)