مشاهیر مرند

اهالی شهر مرند، همانند ساکنان سایر نواحی استان آذربایجان شرقی، به زبان ترکی آذربایجانی و با لهجهٔ محلی خود سخن می‌گویند. شهر مرند نسبت به شهرهای دیگر استان، بیشتر جاذبهٔ تجارتی دارد و مردم بیشتر به مشاغل تجارت خُرد روی آورده‌اند. به‌طوری‌که مراکز خرید و بازارهای فراوان و پر رونقی در این شهر احداث شده‌است. جمعیت شهر مرند در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، بالغ بر ۱۱۴٬۱۶۵ نفر بوده‌است که از این میان ۵۷٬۱۵۱ نفر مرد و ۵۷٬۰۱۴ نفر زن بوده‌اند که در قالب ۲۹٬۷۵۵ خانوار، ساکن این شهر بوده‌اند.

مشاهير:
استاد ابوالفضل جعفرلي
جلیل فرجاد
شیرین بینا
چنگیز حبیبان

آداب ورسوم:
شب چله:

شب چله طولانى‌ترين شب سال محسوب مى‌شود. مراسم اين شب به‌صورت شب‌نشينى دوستانه و فاميلى است. در اين شب‌نشينى انواع خوراکى‌هاى زمستانى يعنى خشکبار و شيرنى خورده مى‌شود. پختن برنج سفيد در شب چله يا يلدا نوعى جادوى سفيد براى سفيد رزوى و نيک‌بختى در زمستان سرد و سياه به‌شمار مى‌رود .

مراسم مربوط به چله کوچک که سردترين و سخت‌ترين روزهاى زمستان را شامل مى‌شود.مراسم چله در بيشتر روستاها و شهرستان هاي آذربايجان برگزار مى‌شود. رايج‌ترين آداب مربوط به چله کوچک، برافروختن آتش بر بام‌ها و گاه تيراندازى يا سر و صدا کردن است. گمان بر اين است که با اين مراسم، 'قارى‌ننه' يا پيرزن سرما ترسيده و فرار مى‌کند .

چهارشنبه‌سورى:

چهار آتش افروزى در چهار چهارشنبه به عدد رمزى چهار اشاره دارد. فيثاغورس عدد چهار را اصل و ريشه ٔ طبيعت جاودان مى‌داند. چهار جهت اصلي، چهار طبع انساني، چهار عنصر حيات اشاره به امر واحدى دارد .

در آئين چهارشنبه‌سوري، عدد چهار حکايت از چهار وجه طبيعت دارد که به‌تدريج عنصر واحد طبعيت، سال، مکان يا هر پديده ٔ چهاروجهى را مى‌سازند. به اين ترتيب اولين چهارشنبه منسوب به باد است. دومين خاک است، سومين آتش و چهارمين آب که در اين زمان از يخ بستن خاک کاسته مى‌شود و زمين نفس مى‌کشد. صبح آخرين چهارشنبه‌سورى مردم آذربايجان شرقي بر سر آب رفته و از روى آن مى‌پرند و مى‌خوانند :



آتيل ماتيل چرشنبه ( عاطل و باطل شود چهارشنبه )

بختيم آچيل چرشنبه ( بختم باز شود چهارشنبه )



آخرين چهارشنبه ٔ اسفند با بارورى طبيعت همراه است. در روستاها چهارشنبه ٔ آخر سال را ' چرشنبه‌خاتون' مى‌گويند و زنان بالاى اجاق خوراک‌پزى با آرد شکل زنى زيبا را مى‌کشند و زير آن يک آينه و شانه مى‌گذارند تا وقتى چرشنبه خاتون آمد سرش را شانه بزند. اين رسم تأکيد بر بارور شدن زمين در آخرين روزهاى اسفند دارد. در ميان مردم آذربايجان شرقى هر چهارشنبه نامى دارد .

مفصل‌ترين مراسم آخرين چهارشنبه‌سورى آن است که در آن شب برنج سفيد پخته و همراه با آجيل و شيرنى بر سفره قرار مى‌دهند. پسران جوان و نوجوان شالى برداشته و از سوراخ بالاى بام که محل خارج شدن دود تنور و تهويه است آن‌را پائين مى‌اندازند . صاحب‌خانه نيز مقدارى آجيل و شيرينى در گوشه ٔ سال مى‌بندد تا پسر آن را بالا بکشد. اگر پسر خواهان دختر خانواده باشد، شال را بالا نمى‌کشد. اگر خانواده ٔ دختر راضى باشند، نشانه‌اى به شال مى‌بندند. رسم شال‌اندازى هنوز در بعضى روستاهاى آذربايجان شرققى رايج است .

صبح آخرين چهارشنبه زنان بر سر چشمه رفته کوزه‌ها را پر مى‌کنند و از روى آب مى‌پرند و گاه دام‌ها را از آب عبور مى‌دهند. از آب چشمه براى روشن کردن سماور، خمير کردن نان يا پختن غذا استفاده مى‌کنند .

فرستادن خوانچه‌اى از ميوه و شيرينى در اين روز براى عروس خانواده از مراسم ديگر چهارشنبه‌سورى است. خوردن هفت داه روغني، شيرينى يا غله، درست کردن هفت نوع خوراکى شيرين نيز در اين روز معمول است .

جشن‌هاى نوروز:

درجشن هاي نوروز همه ي مردم اسكو درشادماني به تميزكردن خانه ها ي خودميكنند و شروع به خريدن لباس وانواع ميوه جات و شيرينيجات و آجيل ميكنند وآمدن بهار را دركناريكديگرجشن ميگيرند و دراين جشن نوروز همه ي خانواده ها به ديدن اقوام هم ميروند وآماده براي سالي جديد و خوبي ميشوند.

آئين‌هاى مذهبى:

به‌مناسبت‌هاى مختلف مثل مراسم سوگواري، جشن‌هاى مذهبى و آئين‌هاى گوناگون در نقاط مختلف آذربايجان شرقى برگزار مى‌شود .

جشن‌هاى مذهبى عبارتند از :

- جشن ميلاد حضرت رسول (ص)، حضرت فاطمه (س)، حضرت على (ع) و اداى سفره‌هاى نذري .

- جشن نيمه شعبان روز ميلاد امام زمان (عج ).

- مراسم ماه مبارک رمضان .

- مراسم آخرين جمعه ماه رمضان و عيد فر .

- نماز جماعت عيد فطر .

- مراسم عيد قربان و تقسيم گوشت قرباني .

- مراسم عيد غديرخم .

- مراسم عيد مبعث پيامبر بزرگ اسلام .

مراسم محرم و سوگوارى‌هاى عبارتند از :

- تشکيل دسته‌جات شاخسى واخسى (شاه‌حسين ، واى‌حسين )

- تشکيل دسته‌جات سينه‌زنى و زنجير زنى و نوحه خوانى در مساجد و تکايا .

- شبيه‌خوانى يا تعزيه، شمع‌سوزى در مساجد بعداظهر روز تاسوعا .

- طشت‌گذارى جهت سيراب کردن عزاداران با انواع شربت‌ها و اطعام .

- گل مالى بر سر و روى خود در روز عاشورا .

- جوش زدن علم براى اداى نذورات مردم عزادار .

- قفل زنى يعنى آويختن قفل از پوست بدن .

- ذغال مالى بر صورت .

- تزئين اسب به نشانه‌ اسب امام حسين (ع )

- اداى ندر و سياه پوشيدن در طول ماه محرم .

- مراسم روز سوم و چهلم (اربعين حسيني) عاشورا .

- مراسم شب‌هاى قدر و احياء شب نوزدهم (ضربت خوردن حضرت على (ع)) و ۲۱ رمضان (هنگام شهادت آن حضرت ).

- ۲۸ صفر مراسم رحلت حضرت محمد (ص ).